Jan Melzer
pseudonim Miles
ur. 15 XII 1869 r. w Dembiu k. Opola. Syn rolnika Franciszka i Józefy zd. Piechota. Uczęszczał do miejscowej szkoły ludowej. Dzięki pomocy tamtejszego proboszcza, ks. Karola Wątróbki, mógł w 1892 r. ukończyć cenione gimnazjum Św. Macieja we Wrocławiu. Studiując następnie teologię na uniwersytecie wrocławskim uczęszczał także na wykłady z literatury słowiańskiej prof. Władysława Nehringa. Święcenia kapłańskie otrzymał 23 VI 1896 r. z rąk kardynała Jerzego Koppa. Do 1898 r. pracował jako wikary w Piekarach. Ogłaszane wówczas, pod pseudonimem „Miles”, artykuły na łamach „Gazety Katolickiej”, ukazującej się w Królewskiej Hucie (obecny Chorzów), zwróciły uwagę kardynała J. Koppa. Kardynał od 1 X 1898 r. mianował Melzera prefektem konwiktu dla studentów wrocławskiego wydziału teologicznego z zadaniem nauczania ich także języka polskiego. Równocześnie został redaktorem „Katholisches Sonntagsblatt” („Katolicka Gazeta Niedzielna”) oraz jej polskiej wersji „Posłaniec Niedzielny”. Zamieszczenie ilustracji i wiadomości ogólnych ze świata, spowodowało znaczne zwiększenie nakładu obu tygodników. Po ogłoszeniu artykułu „Ein Schmutz” („Brud”), piętnującego władze za demoralizację ludności brudną literaturą, umieszczaną w bibliotekach, wytoczono mu proces sądowy i musiał opuścić stanowisko redaktora. W 1903 r. powołano go na proboszcza w podraciborskich Wojnowicach. Począwszy od 1902 r. zajmował się korektą polskich wersji modlitewnika „Droga do nieba”, opracowanego przez ks. Ludwika Skowronka, a od początku drukowanego u Reinharda Mayera w Raciborzu. W 1912 r. został dziekanem nowo utworzonego dekanatu tworkowskiego. Był inicjatorem elektryfikacji Wojnowic i spowodował znaczną rozbudowę kościoła, który konsekrowano w 1931 r. Wielokrotnie służył kardynałowi Jerzemu Koppowi jako tłumacz (kazania np. z okazji bierzmowania były wygłaszane po niemiecku, które w polskich parafiach tłumacz przekładał na język polski). Był także tłumaczem na język polski listów pasterskich arcypasterza wrocławskiego. Sporządził rękopis „Kroniki parafii Wojnowice”, obejmujący ponad 500 stron. Z powodów politycznych w 1934 r. przeszedł w stan spoczynku i zamieszkał w małej willi „Pax” w Głuchołazach. Na prośbę biskupa Franciszka Jopa napisał „Wspomnienia z mego życia” (ok. 300 str.). Dnia 22 IV 1960 r. papież Jan XXIII mianował go prałatem. Zmarł 2 XI 1965 r. w wieku 96 lat w Głuchołazach.
Paweł Newerla